Dla trzody chlewnej największym zagrożeniem jest ASF, czyli afrykański pomór świń. Wirus ten jest odporny na różnego rodzaju czynniki zewnętrzne. W zależności od tego, w jakim środowisku się znajdzie, może przetrwać nawet do 1000 dni. W dodatku nie wynaleziono jeszcze szczepionki na tę chorobę, dlatego jedynym rozwiązaniem, aby jej zapobiec, jest bioasekuracja trzody chlewnej. Jest to zbiór zasad, których stosowanie może zmniejszyć ryzyko wystąpienia i rozprzestrzeniania się ASF. 

Bioasekuracja – definicja

Bioasekuracja świń to czynności, które mają na celu zminimalizować wystąpienie infekcji w stadzie i ewentualne ich kontrolowanie, jeśli na terenie gospodarstwa wystąpią przypadki zakażeń. Na bioasekurację składa się zestaw ściśle powiązanych ze sobą zasad, których celem jest poprawa zdrowia zwierząt i efektywności produkcji.  

Bioasekuracja na farmie świń to trzy główne obszary:

  • bioasekuracja zewnętrzna – obejmuje wszelkie działania, które mają na celu zapobiec rozprzestrzenianiu się czynników chorobotwórczych w dalszym i bliższym otoczeniu fermy. Czynności te zaczynają się od zapewnienia odpowiedniego ogrodzenia terenu poprzez przeprowadzenie kwarantanny nowym zwierzętom wprowadzanym do stada, po odpowiednią odzież ochronną pracowników i dezynfekcję pojazdów przeznaczonych do transportu zwierząt;
  • bioasekuracja wewnętrzna – są to czynności, które mają nie doprowadzić do pojawienia się patogenów na terenie farmy;
  • zarządzanie zakażonym stadem – obejmuje przeprowadzanie niezbędnych szczepień oraz kontrolowanie chorób zakaźnych i niepokojących objawów pojawiających się w stadzie.

Źródła chorób trzody chlewnej

ASF,  czyli afrykański pomór świń to choroba wirusowa, która dotyczy świń i dzików, natomiast nie stanowi zagrożenia dla człowieka. Aby skutecznie zapobiegać jej szerzeniu się, każdy hodowca powinien zrozumieć to, w jaki sposób choroba ta przenosi się na kolejne zwierzęta w stadzie i jak do tego może przyczynić się człowiek. Tylko zrozumienie tych mechanizmów oraz źródeł zakażeń pozwoli skutecznie je wyeliminować. Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez:

  • zakażone zwierzęta – niestety nie zawsze z widocznymi objawami. Świnia może być bowiem odpornym nosicielem lub być w trakcie inkubacji choroby;
  • zakażoną ściółkę, paszę lub wodę;
  • pracowników nieprzestrzegających podstawowych zasad bioasekuracji;
  • niezdezynfekowaną odzież pracowników;
  • obuwie pracowników;
  • wprowadzenie nowych osobników do stada;
  • osobę odwiedzającą farmę, mającą wcześniej kontakt z zarażonymi zwierzętami;
  • zakażony sprzęt, narzędzia;
  • kontakt z padliną;
  • zakażone pojazdy używane do transportu zwierząt.

Jakie elementy podlegają bioasekuracji?

W gospodarstwie rolnym prowadzącym hodowlę trzody chlewnej znajduje się szereg elementów, które podlegają zasadom bioasekuracji. Do najważniejszych komponentów należą:

  • budynki znajdujące się na terenie fermy,
  • grunty przeznaczone pod produkcję trzody chlewnej,
  • wyposażenie, narzędzia i wszelkie inne materiały eksploatacyjne,
  • procedury zarządzania,
  • ludzie (pracownicy, weterynarze, osoby odwiedzające fermę),
  • pojazdy przeznaczone do transportu świń.

Bioasekuracja na fermie świń – 10 najważniejszych zasad

Każdy hodowca świń powinien stosować się do przepisów zawartych m.in. w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 sierpnia 2021 w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń.

Bioasekuracja trzody chlewnej – 10 najważniejszych zasad:

  1. ogrodzenie gospodarstwa w taki sposób, aby uniemożliwić kontakt świń ze zwierzętami spoza stada, a  w szczególności tymi dziko żyjącymi;
  2. zakaz wprowadzania na teren fermy zwierząt z nieznanych źródeł;
  3. konieczność umieszczenia świń w zamkniętych i zabezpieczonych pomieszczeniach;
  4. zabezpieczenie paszy przed dostępem do niej dzikich zwierząt i zakaz karmienia stada tzw. zlewkami;
  5. zakaz wjazdu na teren gospodarstwa wszelkich pojazdów;
  6. zakaz wstępu na fermę osobom postronnym;
  7. konieczność stosowania, przez pracowników, właścicieli i osób odwiedzających obiekt, odzieży ochronnej;
  8. zakaz uczestnictwa w polowaniach dla właścicieli i pracowników chlewni;
  9. zakaz wnoszenia i wwożenia na teren gospodarstwa zwłok dzików oraz wyposażenia służącego do polowań;
  10. zakaz wykorzystywania słomy na ściółkę z terenów, na których przebywają dziki.

Oprócz wymienionych zasad należy zadbać również o maty dezynfekcyjne. Te powinny być rozlokowane przy wszystkich wejściach do budynków oraz przy wjazdach na teren fermy. W tym drugim przypadku, zamiast mat można zastosować specjalne bramy dezynfekujące.

Deratyzacja jako narzędzie walki z ASF

Bardzo ważnym elementem bioasekuracji trzody chlewnej są zabiegi deratyzacyjne, ponieważ łatwy dostęp do paszy i komfort bytowania sprawia, że gryzonie są częstymi lokatorami ferm. Uznawane są również za wektor przenoszenia choroby ASF. Skuteczną walkę należy rozpocząć od identyfikacji dzikich lokatorów i w zależności i od tego, czy są to szczury, myszy czy nornice wprowadzić odpowiednie narzędzia walki z nimi, takie jak pułapki, karmniki, odstraszacze czy chwytacze. Warto pamiętać przy tym, że pierwsza bariera np. w postaci karmników z trutką powinna być zlokalizowana przy ogrodzeniu, kolejna przy wejściu do budynków, a ostatnia w budynkach – oczywiście w pomieszczeniach, do których nie mają dostępu zwierzęta.

Bioasekuracja trzody chlewnej – czynniki ryzyka

W przypadku każdej fermy świń istnieją czynniki ryzyka, które mogą doprowadzić do załamania się opracowanego planu bioasekuracji. Są to:

  • znajdujące się w bliskiej lokalizacji inne fermy trzody chlewnej – im mniejsza odległość i większa ilość hodowanych tam zwierząt, tym ryzyko rozprzestrzeniania się choroby większe;
  • zagęszczenie świń – określane jest ilością osobników na 1 kilometr kwadratowy;
  • ukształtowanie terenu – najbezpieczniejsze otoczenie to tereny pagórkowate z dużą ilością drzew, osłonięte przed wiatrem. Największe ryzyko, rozprzestrzeniania się wirusa, stanowią bowiem płaskie, otwarte tereny;
  • drogi – duże zagrożenie stanowią znajdujące się w pobliżu fermy trzody chlewnej drogi o dużym natężeniu ruchu, a w szczególności takie, przez które przejeżdżają pojazdy transportujące zwierzęta gospodarskie;
  • klimat – rozwojowi wirusa ASF sprzyja przede wszystkim wilgotny klimat i okres zimowy, kiedy temperatury spadają poniżej zera.

Bioasekuracja w gospodarstwie rolnym – skuteczna ochrona przed ASF

To właściciel gospodarstwa ponosi pełną odpowiedzialność za zdrowie swojej trzody chlewnej. Stosowanie się więc do zasad bioasekuracji powinno być dla każdego hodowcy świń priorytetem. Działania, mające na celu zminimalizowanie ryzyka wystąpienia ASF i każdej innej choroby, mogą się nieco różnić w zależności od specyfiki danego obiektu, ale zawsze mają ten sam cel – zapobiec lub zatrzymać rozprzestrzeniającego się wirusa. Kiedy nie uda się całkowicie zapobiec chorobie, ważne jest odpowiednie zarządzanie stadem, w tym zgłoszenie podejrzenia ASF do weterynarza lub Inspektora Weterynarii. Jest to o tyle ważne, że zgłoszenie takie może stanowić podstawę do uzyskania odszkodowania za poniesione straty. Oczywiście warunkiem do jego wypłaty jest odpowiednia bioasekuracja w gospodarstwie rolnym.

Udzielamy wszelkich informacji w zakresie mycia, dezynfekcji, utrzymania higieny i bioasekuracji. Dobieramy właściwe materiały w zależności od zabrudzeń, powierzchni, pomieszczeń i urządzeń. Napisz do nas, przedstawimy ofertę dopasowaną do Twoich potrzeb.

TAK, CHCĘ POZNAĆ OFERTĘ