Procesy czyszczenia i dezynfekcji w zakładach m.in. produkujących żywność są niezwykle ważne w kontekście bezpieczeństwa wytwarzanych wyrobów. Kluczem do sukcesu jest staranne opracowanie tych procesów, które minimalizuje ryzyko skażenia produktu alergenami, mikroorganizmami czy pozostałościami środka myjącego, a jednocześnie pozwala zoptymalizować koszty. Przemyślane i odpowiednio zaplanowane procesy to bowiem mniejsze zużycie środków myjąco-dezynfekujących, energii i wody. Samo zaprojektowanie to jednak nie wszystko. Przedsiębiorstwa stoją również przed wyzwaniem przeprowadzenia walidacji procesów mycia, która polega na wykazaniu, że wdrożone techniki i metody są skuteczne.

Czym jest walidacja procesów mycia i kiedy powinna być wykonywana?

Walidacja procesów mycia to udokumentowane działania, których celem jest potwierdzenie, że stosowane procedury, urządzenia, materiały, systemy są skuteczne, stabilne, powtarzalne i przede wszystkim bezpieczne. Jej przeprowadzenie jest wskazane przede wszystkim w przypadku:

  • instalacji nowych urządzeń produkcyjnych – na szczególną uwagę podczas procesu walidacji zasługują te sprzęty, które mogą powodować problemy podczas czyszczenia, bo na przykład posiadają wiele trudno dostępnych miejsc. Jeśli nie ma możliwości zastąpienia ich innymi urządzeniami, to wtedy należy wdrożyć ostrzejsze parametry mycia. Należy także skupić się na ocenie pod kątem skuteczności czyszczenia większej ilości miejsc oraz pobrać z nich wszystkich wymazy mikrobiologiczne;
  • wprowadzenia zmian, które mogą mieć negatywny wpływ na procesy mycia i dezynfekcji – zmiany mogą dotyczyć szeregu aspektów, jak stosowane surowce, procesy technologiczne czy parametry procesu czyszczenia;
  • oceny wpływu wprowadzanych zmian do zwalidowanych już procesów mycia – jeżeli wprowadzana zmiana wymaga spełniania innych, bardziej wymagających warunków podczas procesu czyszczenia niż te przyjęte w przeprowadzonym wcześniej procesie walidacji, to wymagane jest ponowne jego przeprowadzenie określane mianem rewalidacji. Co ważne, jeśli mycie dotyczy otwartego obiegu, a zmiana obejmuje jeden z komponentów linii produkcyjnej, to jeśli jego zmiana nie wpływa na inne części linii, to proces rewalidacji może dotyczyć tylko tego jednego komponentu.

Etapy walidacji procesów mycia

Walidacja procesów mycia oprócz wykazania ich skuteczności daje informację, czy możliwe jest wprowadzenie łagodniejszych parametrów mycia, co w efekcie może wpłynąć na optymalizację kosztów ponoszonych w związku z utrzymaniem odpowiedniej higieny w zakładzie. Aby przeprowadzenie testów walidacyjnych odbywało się sprawnie i zajęło jak najmniej czasu, należy skoncentrować się na przeprowadzeniu poszczególnych etapów we właściwej kolejności.

3 etapy walidacji procesów mycia:

  1. przygotowanie procedur mycia – obejmują one rodzaj, ilość i stężenie stosowanego środka myjącego, parametry czyszczenia, temperaturę mycia, czas kontaktu preparatu z czyszczoną powierzchnią. Przy ich doborze warto kierować się zaleceniami producenta oraz dostawcy. Taką pomocą służy m.in. InvestaChem – producent i dostawca środków chemicznych dla przemysłu;
  2. weryfikacja i walidacja procesu czyszczenia – w pierwszej kolejności należy zweryfikować, czy przeprowadzany proces czyszczenia odbywa się zgodnie z przyjętym projektem i wszelkimi stworzonymi w tym celu dokumentami. Dopiero po takiej weryfikacji można przejść do właściwych testów walidacyjnych, które sprawdzą skuteczność wprowadzonych działań. Walidacji dokonuje się zawsze zgodnie z zasadą “najgorszego przypadku”, który może oznaczać np. produkt, którego pozostałości są uciążliwe do usunięcia, największą realizowaną serię produkcyjną czy temperaturę mycia, która może powodować przypalanie się produktów czy wytrącanie się białka i obejmuje najczęściej trzy kolejne serie produkcyjne. W ramach działań walidacyjnych przeprowadza się inspekcję urządzeń, pobiera się próbki mikrobiologiczne, przede wszystkim z powierzchni, które mają kontakt z produktem, uwzględniając również alternatywne drogi produktu i trudno dostępne miejsca i poddaje się je badaniom. Gdy testy przebiegły pomyślnie, można przejść do kolejnego etapu, a w przypadku, gdy wyniki nie są zadowalające, należy zmienić niektóre parametry czyszczenia, zaostrzając je;
  3. opracowanie wyników – po przeprowadzeniu walidacji, która potwierdziła skuteczność stosowanych rozwiązań, można przejść do sporządzenia dokumentu, w którym zostaną przedstawione i opracowane wyniki testów, a także opis ich metodyki oraz liczba powtórzeń danego testu. Po tym wystarczy na bieżąco kontrolować procesy czyszczenia i okresowo weryfikować czystość linii produkcyjnej.

Warto dodać, że o rzetelnych wynikach walidacji można mówić po dwóch tygodniach przeprowadzanych analiz i testów oraz uzyskaniu około 30 wyników.

Walidacja procesów mycia – korzyści

Przeprowadzenie walidacji nie tylko uchroni przedsiębiorstwo przed incydentami jakościowymi, które mogą nieść za sobą konkretne skutki prawne i finansowe. Przyniesie również szereg innych korzyści, w tym:

  • minimalizowanie ryzyka skażenia produkowanej żywności;
  • optymalizację kosztów, dzięki zastosowaniu mniejszych ilości środków chemicznych, wody czy energii;
  • zwiększenie wydajności produkcji;
  • mniej środków myjących = dłuższa żywotność niektórych elementów eksploatacyjnych urządzeń;
  • dbałość o środowisko.

Czy walidacja procesów mycia to konieczność?

Dla niektórych walidacja procesów mycia to proces, który oprócz dodatkowych dokumentów i poświęconego czasu nic nie wnosi do przedsiębiorstwa. Jest to niestety błędne myślenie, ponieważ proces ten pozwala uniknąć jakościowych incydentów. Generują one zawsze niepotrzebny stres związany z działaniami prawnymi. Niosą także za sobą skutki finansowe, w przypadku, gdy w wyniku niezachowania odpowiedniej higieny na rynku pojawią się skażone produkty. Na co dzień z kolei procesy walidacyjne pozwalają optymalizować koszty, chociażby poprzez stosowanie mniejszych ilości środków chemicznych. W InvestaChem znajdziesz pomoc i wsparcie w zakresie doboru odpowiednich preparatów, a także szczegółową wiedzę dotyczącą ich stosowania. Wydajne środki i odpowiednio przeprowadzona walidacja procesów mycia to klucz do finansowego sukcesu większości przedsiębiorstw, w których ważną rolę odgrywa higiena produkcji.

Udzielamy wszelkich informacji w zakresie mycia, dezynfekcji, utrzymania higieny i bioasekuracji. Dobieramy właściwe materiały w zależności od zabrudzeń, powierzchni, pomieszczeń i urządzeń. Napisz do nas, przedstawimy ofertę dopasowaną do Twoich potrzeb.

TAK, CHCĘ POZNAĆ OFERTĘ