POLISAMIR D3 – pewność higieny w przetwórstwie rybnym

W warunkach, w których ryby i owoce morza trafiają na stoły jako gotowe do spożycia produkty, nawet śladowa obecność Listeria monocytogenes może skutkować kosztownymi wycofaniami i utratą reputacji. Poniższy artykuł pokazuje, jak kwaśny, pianowy preparat POLISAMIR D3 odpowiada na najnowsze wyzwania mikrobiologiczne branży rybnej, zapewniając skuteczne mycie i dezynfekcję przy jednoczesnym poszanowaniu wymagań regulacyjnych oraz audytowych.

Skala problemu Listerii w gotowych wyrobach rybnych

Listeria monocytogenes pozostaje jednym z najgroźniejszych patogenów żywnościowych z uwagi na wysoki odsetek hospitalizacji i śmiertelność do 30%^[1]. Gotowe do spożycia ryby wędzone i marynowane określa się jako żywność podwyższonego ryzyka, ponieważ bakteria potrafi namnażać się już przy 0–4 °C, a więc w typowych temperaturach chłodni^[2][3]. W latach 2022–2023 odnotowano wielokrajową epidemię związaną ze skażonym łososiem, która objęła co najmniej pięć państw UE i spowodowała ≥10 zgonów^[4][5]. Dane te znajdują odzwierciedlenie w decyzjach prawodawcy: znowelizowane rozporządzenie (EU) 2024/2895 zaostrza kryteria bezpieczeństwa mikrobiologicznego dla Listerii w żywności gotowej^[6].

Wymagania zakładów rybnych wobec środków dezynfekcyjnych

• Skuteczność w niskiej temperaturze i strefach wilgotnych (chłodnie, odpływy, wentylacja)^[2][7].
• Brak korozji wobec aluminium i stali kwasoodpornej – dominujących materiałów linii technologicznych^[8].
• Formulacja wolna od QAC (quaternary ammonium compounds), aby uniknąć problemu pozostałości i ograniczeń handlowych^[9].
• Integracja mycia i dezynfekcji w jednym kroku dla skrócenia postoju linii produkcyjnej^[8].

POLISAMIR D3 – kluczowe parametry preparatu

Mechanizm biobójczy i brak QAC

Substancja czynna należy do grupy wielofunkcyjnych amin z długim łańcuchem alkilowym, które dzięki niskiej wartości pKa działają w środowisku kwaśnym, destabilizując błony komórkowe bakterii i grzybów^[9]. Jednocześnie formulacja całkowicie pozbawiona QAC eliminuje ryzyko niezgodności z coraz częściej kontrolowanymi w zakładach dopuszczalnymi poziomami pozostałości czwartorzędowych soli amoniowych^[9].

Dowody skuteczności wobec Listeria monocytogenes

• Praktyczne walidacje w zakładach przetwórstwa rybnego potwierdziły redukcję liczebności Listeria monocytogenes poniżej progu 100 cfu/g wskazanego w Rozporządzeniu (EC) 2073/2005 już po jednorazowym zastosowaniu 4% roztworu pianowego^[8].
• Działanie biobójcze obejmuje także drożdże i pleśnie, kluczowe w procesach wędzenia na zimno^[8].
• Testy terenowe wykazały utrzymanie efektu higienicznego w miejscach szczególnie problematycznych, takich jak kanały ściekowe i komory powietrzne, gdzie temperatura spada do 2–6 °C ^[7].

Zgodność z regulacjami i audytami

Bezpieczeństwo użytkowników i środowiska

POLISAMIR D3 jest sklasyfikowany jako żrący, dlatego wymaga stosowania rękawic i ochrony oczu^[9]. Jednocześnie brak substancji PBT/vPvB, zgodnie z załącznikiem XIII REACH, oznacza ograniczone ryzyko długotrwałej kumulacji w ekosystemie wodnym^[9]. Odpowiedzialne zużycie odpadów zgodnie z kat. UN 3264 zapobiega przedostaniu się koncentratu do ścieków^[9].

Koszty vs. oszczędności – analiza efektywności

Obliczenia oparte na rzeczywistych pomiarach jednego średniego zakładu wędzenia łososia z pełnym wdrożeniem pianownic wysokociśnieniowych.

Krok po kroku – wdrożenie w zakładzie rybnym:

1. Ocena ryzyka i mapowanie krytycznych stref: chłodnie, odpływy, centrale wentylacyjne^[7].
2. Kalibracja systemu pianowego – dysza 6 bar, przepływ 20 l/min.
3. Przygotowanie roztworu 4% (bakterie) lub 5% (grzyby) w wodzie 20–45 °C^[8].
4. Naniesienie piany od dołu do góry, aby ograniczyć spływanie.
5. Utrzymanie powierzchni w stanie zwilżenia przez 15 minut; w razie potrzeby dozwolone do 20 minut dla grzybów^[8].
6. Spłukanie wodą pitną i pobranie wymazów weryfikacyjnych zgodnie z planem HACCP.
7. Dokumentacja rezultatów i ewentualna korekta parametrów dla stref o dużym obciążeniu białkiem.

Podsumowanie

W obliczu rosnącej liczby incydentów listeriozy oraz zaostrzonych przepisów UE, branża rybna potrzebuje preparatu, który zagwarantuje higienę w najtrudniejszych warunkach produkcyjnych. Kwaśny, pianowy POLISAMIR D3 spełnia to zadanie, łącząc:

• wysoki 20% poziom substancji czynnej zapewniający szybką eliminację Listeria monocytogenes^[9],
• skuteczność w chłodniach, odpływach i systemach wentylacyjnych^[7],
• brak QAC i zgodność z rygorystycznymi standardami eksportowymi^[9],
• realne oszczędności wody, energii i czasu dzięki procesowi „2 w 1”.

W rezultacie POLISAMIR D3 nie tylko podnosi standardy bezpieczeństwa żywności, lecz także przekłada się na wymierne korzyści operacyjne – argument decydujący przy wyborze środka dezynfekcyjnego dla nowoczesnego zakładu rybnego.

Przypisy

1. https://www.gov.uk/government/publications/listeriosis-and-high-risk-groups/smoked-fish-and-risk-of-listeriosis-in-high-risk-groups-including-pregnancy-and-the-immunocompromised
2. https://www.vikan.com/us/services/vikan-blog/listeria-s-most-common-hideouts-and-how-to-minimize-its-risk-of-spreading/
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31362162/
4. https://www.efsa.europa.eu/en/news/multi-country-outbreak-listeria-monocytogenes-linked-fish-products
5. https://www.efsa.europa.eu/en/supporting/pub/en-8538
6. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX%3A32024R2895
7. https://www.vikan.com/int/services/vikan-blog/listeria-its-most-common-hideouts-and-where-to-clean/
8. ULOTKA-INFO.-POLISAMIR-D3.pdf
9. POLISAMIR-D3-KCH-POL-2025.02.27.pdf