Walidacja procesów mycia i dezynfekcji

Z tego artykułu dowiesz się:

1. Czym jest walidacja procesów mycia i dezynfekcji – i dlaczego ma kluczowe znaczenie w zapewnieniu bezpieczeństwa żywności i zgodności ze standardami jakości.
2. Kiedy należy przeprowadzić walidację – poznasz sytuacje, w których walidacja jest obowiązkowa lub rekomendowana (np. zmiana technologii, nowe urządzenia).
3. Jakie kryteria i metody stosuje się w procesie walidacji – od pomiaru ATP po testy barwne i ocenę pH popłuczyn.
4. Jakie korzyści daje prawidłowo przeprowadzona walidacja – zarówno dla bezpieczeństwa produktu, jak i kosztów operacyjnych oraz środowiska.
5. Od czego zacząć i jak zaplanować walidację – krok po kroku: od przygotowania procedury, przez dobór narzędzi, po analizę wyników.

Czym jest walidacja procesów mycia i dezynfekcji?

Walidacja (ang. validation) to działanie mające na celu udokumentowane i zgodne z przyjętymi założeniami potwierdzenie, że procedury, procesy, urządzenia, materiały, czynności i systemy rzeczywiście prowadzą do zaplanowanych wyników.

Kiedy należy przeprowadzić walidację?

Walidację procesów mycia i dezynfekcji należy przeprowadzać w szczególności w następujących przypadkach:

• instalacja nowych linii lub urządzeń produkcyjnych,
• wprowadzenie zmian, które mogą wpłynąć na skuteczność mycia i dezynfekcji (np. zmiana preparatu, technologii, powierzchni),
• wymagania wynikające ze standardów jakości (np. IFS, BRC, ISO 22000, ISO9001:2015).

Pozytywnie zakończona walidacja stanowi podstawę do dalszej optymalizacji kosztów, zwiększenia efektywności i minimalizacji ryzyka.

Najczęściej stosowane kryteria walidacji

• pozostałości materii organicznej – ocena wizualna,
• ogólna liczba bakterii (OLD),
• pomiar poziomu ATP,
• pomiar pH popłuczyn po myciu,
• barwne testy obciążeniowe.

Wszystkie obserwacje i wyniki należy udokumentować – np. zdjęciami z pobierania próbek i raportami z pomiarów. Wartości referencyjne ustala się na podstawie najlepszej wiedzy eksperta ds. higieny oraz wytycznych zakładowych.

Korzyści z przeprowadzenia walidacji

• ograniczenie ryzyka skażenia wyrobów gotowych mikroorganizmami i alergenami,
• zabezpieczenie interesów producenta w razie incydentów jakościowych,
• optymalizacja zużycia preparatów chemicznych, wody, energii i roboczogodzin,
• zwiększenie efektywności produkcji,
• pozytywny wpływ na żywotność elementów eksploatacyjnych maszyn,
• poprawa wpływu na środowisko naturalne.

Od czego zacząć walidację?

1. Opracowanie planu walidacji – określenie zakresu, celów i harmonogramu.
2. Weryfikacja procedur mycia – ustalenie ich kompletności, spójności i skuteczności.
3. Dobór odpowiednich preparatów, technik mycia i narzędzi pomiarowych.
4. Analiza i opracowanie wyników pomiarów – przygotowanie raportu walidacyjnego.

Czas trwania walidacji

• Wiarygodne wyniki walidacyjne uzyskuje się zwykle po około 2 tygodniach prowadzenia systematycznych pomiarów.
• W przypadku procesów mycia pianowego należy weryfikować codzienny proces mycia oraz dodatkowo procesy z użyciem preparatów kwaśnych.
• Jeśli walidacja dotyczy procesów ciągłych (np. mycia pojemników), próbki należy pobierać na początku, w środku i na końcu cyklu produkcyjnego.

Weryfikacja procedur mycia – kluczowe parametry

• Temperatura mycia: mycie pianowe: 45–55°C, mycie pojemników: 45–62°C, mycie smażalników: 85–95°C.
• Czas kontaktu preparatu z powierzchnią: Określa minimalny czas działania środka, niezbędny do skutecznego usunięcia zanieczyszczeń.
• Akcja mechaniczna: Mierzona m.in. ciśnieniem wody lub intensywnością szorowania.
• Dobór preparatu myjącego: Uwarunkowany materiałami, z jakich wykonane są urządzenia, oraz rodzajem produkcji i zanieczyszczeń.

Preparaty i techniki mycia

Preparaty i techniki mycia:

• dobierane w zależności od rodzaju mytych powierzchni i zanieczyszczeń,
• techniki: automatyczne, pianowe, ręczne, mieszane.

Narzędzia pomiarowe

• pomiar poziomu ATP,
• pomiar pH,
• pomiar ogólnej liczby drobnoustrojów (OLD).

Metody jakościowe (wizualne)

• ocena wizualna powierzchni po myciu,
• testy barwne,
• szybkie testy czystościowe.

Opracowanie wyników

Wyniki walidacji należy zestawić w raporcie walidacyjnym, który może zostać poddany weryfikacji przez audytora wewnętrznego lub zewnętrznego. Możliwe jest również opracowanie wyników z wykorzystaniem analizy statystycznej (np. w programie Statistica), o ile dysponujemy odpowiednio dużą liczbą pomiarów.

Doradztwo i pomoc ekspertów InvestaChem

Udzielamy wszelkich informacji w zakresie mycia, dezynfekcji, utrzymania higieny i bioasekuracji. Dobieramy właściwe materiały w zależności od zabrudzeń, powierzchni, pomieszczeń i urządzeń. Napisz do nas, przedstawimy ofertę dopasowaną do Twoich potrzeb.

TAK, CHCĘ POZNAĆ OFERTĘ